23. Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Grupa Kapitałowa na 31 grudnia 2020 roku ujęła w sprawozdaniu finansowym wpływ ryzyka prawnego dotyczącego portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych udzielonych gospodarstwom domowym.

W odniesieniu do istniejących spraw spornych na 31 grudnia 2020 roku, Grupa Kapitałowa pomniejszyła wartość bilansową brutto kredytów hipotecznych o 495 milionów PLN (na 31 grudnia 2019 roku – 141 milionów PLN). Dla kontraktów czynnych Grupa Kapitałowa, odzwierciedlając zmienione, szacowane przepływy pieniężne wynikające z umów, skorygowała wartość bilansową brutto kredytów hipotecznych, zgodnie z MSSF 9 o oczekiwany wpływ potencjalnych ugód i spraw spornych, obniżając ich wartość o 6 122 milionów PLN (na 31 grudnia 2019 roku – 281 milionów PLN).

Dla kontraktów kredytowych, dla których powstało zobowiązanie Grupy Kapitałowej skutkujące przyszłym wypływem środków pieniężnych, Grupa Kapitałowa utworzyła rezerwę na potencjalne ugody i sprawy sporne w wysokości 351 milionów PLN (na 31 grudnia 2019 roku – 29 milionów PLN) oraz na toczące się postępowania w wysokości 75 milionów PLN.

Dodatkowe informacje dotyczące portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych Grupa przedstawiła w nocie „Sprawy sporne” i „Zarządzanie ryzykiem walutowych kredytów hipotecznych dla osób prywatnych”.

Grupa zidentyfikowała ryzyko, że planowane na bazie harmonogramów przepływy pieniężne z portfela kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych w walutach obcych mogą być nie w pełni odzyskiwalne i / lub powstanie zobowiązanie skutkujące przyszłym wypływem środków pieniężnych. Grupa pomniejsza wartość bilansową brutto kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych w walutach obcych i/lub tworzy rezerwy na ryzyko prawne zgodnie z wymogami MSSF 9 Instrumenty finansowe oraz MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe. Koszt ryzyka prawnego został oszacowany z uwzględnieniem szeregu założeń, które istotnie wpływają na kwotę szacunku ujętą w sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej.

Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych, zostały oszacowane przy zastosowaniu metody statystycznej, uwzględniającej wpływ charakterystyk klientów, jako suma iloczynów:

• prawdopodobieństw wystąpienia określonych rozstrzygnięć sporów sądowych i kwoty straty dla różnych scenariuszy rozstrzygnięć sporów przy uwzględnieniu aktualnej oraz oczekiwanej liczby spraw sądowych w horyzoncie, w którym Grupa Kapitałowa narażona jest na takie ryzyko, oraz
• prawdopodobieństwa zaakceptowania ugody przez klienta i  kwoty straty z tytułu ugody.

Grupa Kapitałowa szacuje również prawdopodobieństwa negatywnych rozstrzygnięć dla zgłoszonych i potencjalnych roszczeń. Prawdopodobieństwa te różnią się odpowiednio dla kredytów hipotecznych indeksowanych oraz denominowanych walutach obcych. Przy ocenie tych prawdopodobieństw Grupa Kapitałowa korzysta ze wsparcia zewnętrznych kancelarii prawnych. W opinii Grupy Kapitałowej na poziom szacowanych kosztów ryzyka prawnego mają wpływ również takie czynniki jak: czas prowadzenia postępowań sądowych (również oszacowany w oparciu o relatywnie krótką, niespełniającą warunków stosowania metod ilościowych, statystykę) oraz rosnące koszty niezbędne dla rozpoczęcia postępowania sądowego i wsparcia procesowego.

Grupa Kapitałowa przeprowadziła analizę wrażliwości modelu na zmianę kluczowych parametrów: